گروه دین مشرق- نیاز اصلی انسان در زندگی فردی و اجتماعی، دست یابی به آرامش، سعادت و شادکامی است. خمودگی و افسردگی هر فرد در خانواده و محل زندگی، موجب بی مهری و کم توجهی اطرافیان می شود. اسلام بهترین راهکار و مولفه‌ برای دست یابی به این مهم را مشخص کرده است. هرچند مولفه‌های و شاخصه‌های دست یابی به زندگی زیبا، ارزشی توأم با آرامش و رضایت‌مندی بسیارند ولی از کارآمدترین عناصر تأثیرگذار در سعادت خانواده چیزی به نام خوشرویی است.


خداوند متعال در خصوص عامل موفقیت رسول خود در امر تبلیغ رسالت می فرماید:
«فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ»؛(1)
به سبب رحمت خداست که تو با آنها اينچنين خوشخوی و مهربان هستی اگر تندخو و سخت دل می بودی از گرد تو پراکنده می شدند.

خداوند متعال در این آیه شریف به این مطلب رهنمود می‌فرماید که نه تنها رسول اکرم (صلی الله علیه واله و سلم) بلکه هر شخص دیگر نیز اگر در زندگی از اهرم ارزشمند خوشرویی و نرم خویی بهره‌مند نباشد هیچگاه نمی‌توانند علاقه و رغبت دیگران را به خود جلب نماید. ودیگران تمایلی برای ارتباط و نزدیکی با او نخواهند داشت در عرصه تعاملات اجتماعی و زندگی مشترک با اعضایی خانواده نیز به همین منوال است خانواده که نتوانسته باشد این عنصر ارزشمند را در زندگی بین اعضای خود نهادیه و بارور سازد روی زیبایی و آرامش را به خود نخواهند دید.

در همین زمینه اهمیت و سفارش «خوشرویی» در سیره اهل بیت(علیهم السلام) را بخوانید:

خوشرویی و معجزه آن در سیره اهل بیت(ع)

دامی برای دوستی
امام على (عليه السلام) می فرمایند:
البَشاشَةُ حِبالَةُ المَوَدَّةِ؛(2)
گشاده رويى، دامى براى دوستى است.

سرآغاز نيكى

امام على (عليه السلام) می فرمایند:
اَلبِشرُ أَوَّلُ البِرِّ؛(3)
گشاده رويى، سرآغاز نيكى است.


برطرف کننده کینه   
امام على (عليه السلام) می فرمایند:
حُسنُ البِشرِ يَذهَبُ بِالسَّخيمَةِ؛(4)
گشاده رويى كينه را از بين مى برد.

خوىِ آزاده
امام على (عليه السلام) می فرمایند:
اَلبِشرُ شيمَةُ الحُرِّ؛(5)
گشاده رويى خوىِ آزاده است.

كرامت نفس  
امام على (عليه السلام) می فرمایند:
بِشرُكَ يَدُلُّ عَلى كَرَمِ نَفسِكَ؛(6)
گشاده رويى تو نشانگر بزرگوارى و كرامت نفس توست.

محبت می آورد  
امام صادق (عليه السلام) می فرمایند:
صَنائِعُ المَعروفِ و َحُسنُ البِشرِ يُكسِبانِ المَحَبَّةَ و َيُدخِلانِ الجَنَّةَ و َالبُخلُ وَ عَبُوسُ الوَجهِ يُبعِدانِ مِنَ اللّه  و َيُدخِلانِ النّارَ؛(7)
نيكوكارى و گشاده رويى، محبت آورند و به بهشت مى برند و بخل و ترشرويى از خدا دور مى كنند و به دوزخ برند.

ارزشی مضاعف
امام على (عليه السلام) می فرمایند:
بِالبِشرِ و َبَسطِ الوَجهِ يَحسُنُ مَوقِعُ البَذلِ؛(8)
با گشاده رويى و خوشرويى، بخشش ارزش پيدا مى كند.

زينت بردبارى   
رسول اكرم (صلی الله علیه واله و سلم) می فرمایند:
بَسطُ الوَجهِ زينَةُ الحِلمِ؛(9)
گشاده رويى زينت بردبارى است.


نشانه بهشتى ‏ها  
امام صادق (عليه السلام) می فرمایند:
اِنَّ لاِهْلِ الْجَنَّةِ اَرْبَعَ عَلاماتٍ: وَجْهٌ مُنْبَسِطٌ وَ لِسانٌ لَطيفٌ وَ قَلْبٌ رَحيمٌ وَ يَدٌ مُعْطيَةٌ؛(10)
بهشتى ‏ها چهار نشانه دارند: روى گشاده، زبان نرم، دل مهربان و دستِ دهنده.

منش پیامبر(ص)   
ديلمى :
كانَ النَّبىُّ صلی الله علیه و آله و سلم ... يُسَلِّمُ عَلى مَنِ اسْتَقْبَلَهُ مِنْ كَبيرٍ وَ صَغيرٍ وَ غَنىٍّ وَ فَقيرٍ و لا يُحَقِّرُ ما دُعِىَ اِلَيهِ و لو اِلى خَشفِ التَّمْرةِ وَ كانَ خَفيفَ المَؤونَةِ كَريمَ الطَّبيعَةِ، جَميلَ المُعاشَرَةِ، طَلِقَ الوَجهِ، بَشّاشا من غَيرِ ضِحكٍ، مَحْزونا مِن غَيرِ عَبوسٍ، مُتَواضِعا مِنْ غَيْرِ مَذَلَّةٍ، جَوادا مِن غَيْرِ سَرَفٍ، رَقيقَ القَلبِ، رَحيما بِكُلِّ مُسْلِمٍ... ؛(11)
رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم ... به هر كس برخورد مى ‏نمودند، از بزرگ و كوچك، ثروتمند و فقير، سلام مى‏ كردند و اگر به جايى حتى براى خوردن خرمايى خشك دعوت مى ‏شدند، آن را كوچك نمى‏ شمردند. زندگيشان كم هزينه بود، بزرگ طبع، خوش معاشرت و گشاده رو بودند، بى آن‏كه بخندند، هميشه متبسم بودند، بى‏ آن‏كه اخمو باشند، محزون بودند، بى ‏آن‏كه از خود ذلّتى نشان دهند، متواضع بودند، مى ‏بخشيدند ولى اسراف نمى‏ نمودند، دل نازك و نسبت به تمام مسلمانان مهربان بودند.

خوش مصاحبت‏ترين مردم   
امام على (عليه السلام) می فرمایند:
وَ هُوَ خاتَمُ النَّبيّينَ، اَجْوَدُ النّاسِ كَفّا وَ اَرْحَبُ النّاسِ صَدْرا وَ اَصْدَقُ النّاسِ لَهْجَةً وَ اَوْفَى النّاسِ ذِمَّةً وَ اَلْيَنُهُمْ عَريكَةً وَ اَكْرَمُهُمْ عِشْرَةً مَنْ رَآهُ بديهَةً هابَهُ وَ مَنْ خالَطَهُ مَعْرِفَةً اَحَبَّهُ يَقولُ ناعِتُهُ: لَمْ اَرَ قَبْلَهُ وَ لا بَعْدَهُ مِثْلَهُ؛(12)
او كه خاتم پيامبران بود، بخشنده‏ ترين، پرحوصله ‏ترين، راستگوترين، پايبندترين مردم به عهد و پيمان، نرم‏خوترين و خوش مصاحبت‏ترين مردم بود، هر كس بدون سابقه قبلى او را مى‏ ديد، هيبتش او را مى ‏گرفت و هر كس با او معاشرت مى ‏نمود و او را مى ‏شناخت دوستدارش مى‏ شد و هر كس مى‏ خواست او را تعريف كند، مى‏ گفت: نظير او را پيش از او و پس از او نديده ‏ام.

اسباب وجوب بهشت  
امام صادق (عليه السلام) می فرمایند:
ثَلاثٌ مَنْ اَتَى اللّه‏َ بِواحِدَةٍ مِنْهُنَّ اَوْجَبَ اللّه‏ُ لَهُ الْجَنَّةَ: اَلاْنْفاقُ مِنْ اِقْتارٍ وَ الْبِشْرُ لِجَميعِ الْعالَمِ وَ الاِنْصافُ مِنْ نَفْسِهِ؛(13)
هر كس يكى از اين كارها را به درگاه خدا ببرد، خداوند بهشت را براى او واجب مى‏ گرداند: انفاق در تنگدستى، گشاده ‏رويى با همگان و رفتار منصفانه.

وسیله انس رفقا
امام على (عليه السلام) می فرمایند:
البِشرُ يونِسُ الرِّفاقَ؛(14)
گشاده رويى، رفيقان را [با انسان] مأنوس مى كند.

پی نوشت ها:
1- آل‌عمران ، آیه 159
2-نهج البلاغة، الحكمة 6 / مشكاة الأنوار، 223 / روضة الواعظين ، 413 / غرر الحكم ، 1075 و 6101 وفيه «عليك بالبشاشة» / بحار الأنوار ، 74 / 167 / 35 
3- تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص434 ، ح9920
4- كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص103 و 104 ، ح6
5- تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص434 ، ح9922
6- تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص434 ، ح9933
7- كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص103، ح5
8- تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص434 ، ح9932
9- کنز الفوائد ج1 ، ص299
10- مجموعه ورام ج 2، ص 91
11- ارشاد القلوب(دیلمی) ج 1، ص 115
12- بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 16، ص 190
13- کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص103 ، ح2
14- غرر الحكم ، ح 736